Zelfvertrouwen: Wat is het en hoe voelt het?

Zelfvertrouwen, een begrip dat we in de hedendaagse maatschappij veel voorbij zien komen. In een wereld waarin successen en hoogtepunten volop gedeeld worden, oneffenheden worden weggewerkt en er een klein podium is voor tegenslagen en onzekerheden, moet het hebben van (of het gebrek aan) zelfvertrouwen een belangrijk gespreksonderwerp zijn. Maar wat houdt dat nou eigenlijk in ´zelfvertrouwen´? Hoe voelt het en zijn er ook nadelen aan verbonden?

Wat is zelfvertrouwen?

Zelfvertrouwen is het vertrouwen wat jij als persoon in jezelf hebt. Onder andere je zelfbeeld, je opvoeding, je kwaliteiten en valkuilen, je normen en waarden, je sociale positie, je financiële situatie en je rol in de maatschappij hebben invloed op jouw gevoel van zelfvertrouwen. Wanneer iemand voldoende vertrouwen in zichzelf heeft, kan worden gesproken van een zelfverzekerd persoon. Bepalen of iemand over een gezonde dosis ´zelfvertrouwen´ beschikt, is ontzettend ingewikkeld. Mede omdat de maatstaf en voorwaarden hiervoor per persoon verschillen. Volgens de theorie van de positieve psychologie is zelfvertrouwen een balans tussen vaardigheid en waardigheid.

Welk gevoel geeft zelfvertrouwen?

Zelfvertrouwen geeft een positief gevoel. Vertrouwen hebben in jezelf maakt je zelfverzekerd en zorgt ervoor dat jij in je kracht staat. Het gevoel dat jij goed bent, in welk opzicht dan ook, maakt je blijer en gelukkiger.

Welke aspecten hebben invloed op het zelfvertrouwen?

Een goed zelfbeeld, een stabiele financiële situatie, een hobby, fijne vrienden en een uitdagende baan kunnen je allemaal zelfvertrouwen geven. Dit is nog maar een kleine greep uit de vele aspecten die invloed hebben op jouw mate van zelfvertrouwen. Op veel aspecten heb jij zelf invloed. Ben je bijvoorbeeld niet tevreden met je baan, omdat het je niet voldoende uitdaagt of omdat je je er niet gewaardeerd voelt? Doe er wat aan! Ga het gesprek aan òf ga op zoek naar een baan die beter bij je past. Heb je ´vrienden´ die jouw eerder onzeker maken dan je in je kracht zetten? Spreek ze erop aan en kies voor jezelf!

Wat zijn de voordelen van zelfvertrouwen?

De voordelen van het hebben van zelfvertrouwen is dat je, doordat je in je kracht staat, initiatief neemt, voor jezelf opkomt, uitkomt voor je mening, weerbaar bent, minder afhankelijk bent van het oordeel van anderen en (op welk vlak dan ook) een groter geluksgevoel ervaart. Het hebben van een gezonde dosis zelfvertrouwen zet aan tot actie en leidt tot groei en zelfontplooiing.

Zijn er ook nadelen aan het hebben van te veel zelfvertrouwen?

Ja, er is één groot nadeel aan het hebben van te veel zelfvertrouwen. Het nadeel van het hebben van te veel zelfvertrouwen is dat dit kan leiden tot zelfoverschatting, wat nadelige (en soms gevaarlijke) gevolgen heeft. Bij zelfoverschatting overschat je je vaardigheden, kwaliteiten en kunnen. Nadelen van zelfoverschatting zijn dat je verkeerde keuzes maakt voor jezelf of anderen, je geen fijne (samenwerkings)partner bent en dat je jezelf en/of anderen in een onveilige positie kunt brengen. Zo kun je bijvoorbeeld denken aan een persoon die (te veel) alcohol heeft gedronken en zegt nog wel te kunnen autorijden. Deze persoon overschat zijn vaardigheden, kwaliteiten en kunnen en brengt zichzelf en anderen in gevaar.

Wat is het tegenovergestelde van zelfvertrouwen?

Het tegenovergestelde van zelfvertrouwen is onzeker zijn. Er zijn vele oorzaken waardoor mensen onzeker kunnen worden, bijvoorbeeld omdat zij gepest zijn/worden, omdat ze moeten omgaan met teleurstellingen, (levens)veranderingen en/of afwijzingen, verbroken relatie(s) of door een ziekte (en de gevolgen daarvan). Ook de opvoeding kan een grote rol spelen bij het ontstaan van onzekerheden. Onthoud wel: Ieder mens heeft zijn onzekerheden, dit is iets wat hoort bij het leven en maakt je uniek. Maar zodra je merkt dat jouw onzekerheden een negatieve invloed hebben op jouw dagelijks leven en je belemmeren in je bezigheden, wordt het misschien tijd hier iets mee te doen.

Het verschil tussen eigenwaarde en zelfvertrouwen

Het verschil tussen eigenwaarde en zelfvertrouwen is dat je bij eigenwaarde zelf, naar jouw mening, beoordeelt hoeveel jij waard bent en bij zelfvertrouwen gaat het er meer om hoeveel vertrouwen jij in jezelf en je kunnen hebt. Je eigenwaarde kan wel grote invloed hebben op jouw mate van zelfvertrouwen. Bij een positieve eigenwaarde ben je tevreden met wie je bent, bij een negatieve eigenwaarde ben je dit niet. Van positief- en negatief zelfvertrouwen wordt niet gesproken. Wel worden termen de zelfoverschatting en positief- en negatief zelfbeeld vaak gebruikt.

Het verschil tussen zelfbeeld en zelfvertrouwen

Het verschil tussen zelfbeeld en zelfvertrouwen is dat waar het zelfbeeld draait om de manier waarop jij over jezelf denkt, het er bij zelfvertrouwen om gaat hoeveel vertrouwen jij als persoon hebt in jezelf en jouw kunnen. Deze 2 aspecten hebben veel invloed op elkaar: Een positief zelfbeeld, betekent dat jij blij bent met wie je bent, geeft je kracht om datgene te ondernemen zoals jij het wilt, wat leidt tot (meer) zelfvertrouwen. Bij een negatief zelfbeeld ben je niet blij met die persoon die je momenteel bent, vind je het moeilijk je kwaliteiten te benoemen, leg je de nadruk op datgene waar je minder goed in bent wat kan leiden tot (een toenemende mate van) onzekerheid.